پرسش :

آيا كلماتي مثل "اَحصاه‌ُ، عنه‌ُ، مَنْهَجَه‌ُ، بَلِّغه‌ُ، سميته‌ُ التوبه‌" اشباع يعني "ه‌ُ" تبديل به هُو مي‌شود يا خير؟


شرح پرسش :
پاسخ :
تبديل حركت آخر يا وسط كلمه به حرف مدي "اشباع‌" ناميده مي‌شود. مانند هاء ضمير، در صورتي كه حرف قبل از آن و حرف اوّل كلمة بعدي متحرك باشد، اشباع مي‌شود؛ يعني اگر مكسور باشد، به صورت "يأ مدي‌" خوانده مي‌شود و اگر مضموم باشد به صورت "واو مدي‌" تلفظ مي‌گردد.
مثال‌: اِنَّه‌ُ لَقول = اِنَّهو لَقول‌، دُونِه‌ِ ملتحداً = دُونهي مُلتحداً.
بنابراين "ه‌ُ" در "مَنْهَجَه‌ُ"، اگر ما بعدش متحرك باشد اشباع و تبديل به "هو" مي‌شود.
امّا در كلمه‌هاي اَحصاه‌ُ، عنه‌ُ و بَلِّغه‌ُ به جهت اين‌كه حرف قبل از هاء ضمير، ساكن است اشباع نمي‌شود، در "سميته‌ُ التوبه‌" نيز به جهت اين‌كه حرف اول كلمه بعدي ساكن است هاء ضمير اشباع نمي‌شود.
eporsesh.com